Z mojej praktyki pracy w poradni ortopedycznej w centrum Warszawy wynika, że większość pacjentów zgłasza się z bólami kręgosłupa. Pacjenci zgłaszają się do mnie z objawami bólu różnych części pleców. Podczas wywiadu lekarskiego słyszę podobne opisy dolegliwości, charakteryzujące się ściśle zlokalizowanym bólem punktowym lub rozlanym, wówczas może to wynikać po prostu z przeciążenia kręgosłupa i okolicznych mięśni przykręgosłupowych. Postanowiłem podzielić możliwe ortopedyczne przyczyny powstawania bólu pleców na podstawie opisywanych objawów.
Spis treści
Ból pleców w odcinku lędźwiowym
Z mojej praktyki wynika, że 95% wizyt z powodu bólu kręgosłupa dotyczy odcinka lędźwiowo-krzyżowego lub szyjnego. Ich najczęstszym powodem jest długotrwała praca siedząca.
Część objawów bólu pleców charakteryzuje się piekącym uczuciem w danym punkcie. Dodatkowo, stan zapalny może być rozlany dookoła.
Ból pleców na dole
Jest wiele możliwych przyczyn bólu kręgosłupa lędźwiowego. Niektóre z nich nie są groźnie i same ustępują, natomiast inne wymagają specjalistycznego leczenia. Poniżej przedstawiam najczęstsze dolegliwości, które konsultują ze mną pacjenci.
Przeciążenie kręgosłupa związany z naderwaniem więzadła lub mięśni
Często objawia się to silnym i ostrym bólem kręgosłupa lędźwiowego, który narasta przy ruchach. Ból ten można złagodzić poprzez znalezienie sobie odpowiedniej pozycji, w której nadwyrężone mięśnie lub więzadła kręgosłupa są rozluźnione.
Dolegliwości najczęściej mijają w przeciągu 5-7 dni. Warto w tym czasie stosować oszczędzający tryb życia, unikać gwałtownych ruchów oraz przyjmować jeden z leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych dostępnych bez recepty 1-2x dziennie.
Pomaga też miejscowe smarowanie maścią połączone z masażem wpływające na rozluźnienie przykurczonych mięśni i przekrwienie danej okolicy.
Rwa kulszowa/dyskopatia
Zespół objawów klinicznych obejmuje: bóle okolicy lędźwiowej w rzucie kręgosłupa i okolicy przykręgosłupowej. Promieniowanie bólu, o ile występuje, skierowane jest w stronę miednicy i kończyn dolnych (z reguły tylko do jednej nogi).
Takie promieniowanie bólu od kręgosłupa lędźwiowego do nogi nazywane jest rwą kulszową. Najczęstszą przyczyną zespołu bólowego są patologie w obrębie krążka międzykręgowego.
Postępujące zmiany biostruktury (głównie dehydratacja, czyli odwodnienie) doprowadzają do zwyrodnienia pierścienia włóknistego tarczy międzykręgowej, pękania skośnie ułożonych włókien okrężnych, a w konsekwencji do przemieszczania się jądra miażdżystego z wytworzeniem przepukliny oraz zmian wtórnych w obrębie samych kręgów i stawów międzykręgowych.
Przy wieloletnim przebiegu procesu chorobowego tworzą się nieodwracalne zmiany wytwórcze o charakterze osteofitów czy zwężenia kanału kręgowego (stenoza wtórna).
Lżejsze przypadki dyskopatii kręgosłupa leczy się stosujące leki przeciwzapalne, witaminy oraz fizjoterapię. W cięższych przypadkach wykonuje leki, można podać bezpośrednie w miejsce ucisku nerwu przez przepuklinę za pomocą zastrzyków nadtwardówkowych (czym one są?). W najcięższych postaciach dyskopatii stosuje się leczenie operacyjne.
Zwyrodnienie odcinka lędźwiowego kręgosłupa
Tak jak inne stawy, pod wpływem długotrwałego obciążenia, stawy międzywyrostkowe mogą ulegać zwyrodnieniu i powodować ból w odcinku lędźwiowym. Pojawia się on z lewej lub prawej strony lub obustronnie.
Z reguły dolegliwości są odczuwane blisko kręgosłupa i w jego dolnej części. Ból pleców w odcinku lędźwiowym nasila się przy wstawaniu, wyprostowaniu, a zwłaszcza podczas chodzenia i stania. Dolegliwości zmniejszają się przy siedzeniu.
Leczenie polega na stosowaniu specjalnie dobranych ćwiczeń oraz pozbycie się ewentualnej nadwagi. W cięższych przypadkach znaczną ulgę mogą przynieść zastrzyki do stawów międzywyrostkowych, które wygaszają zapalenie. Stawy te można również leczyć za pomocą termolezji lub kriolezji, które polegają na zniszczeniu włókien nerwowych przewodzących czucie bólu.
Ból karku i pleców na górze między łopatkami
Ból karku i kręgosłupa na wysokości łopatek ma przyczyny i objawy analogiczne jak powyżej. Dotyczą jednak kręgosłupa szyjnego. Pozwólcie Państwo, że opiszę szerzej problem rwy barkowej, ponieważ może on być wskazaniem do leczenia operacyjnego.
Źródło: Freepik.com
Ból opisywany jest jako palący, charakteryzujący się mrowieniem i promieniowaniem do barku. Czasem sięga aż do ręki i wówczas występuje drętwienie palców ręki. Ból może nasilać się podczas odchylania głowy do tyłu i jej skrętu w bolącą stronę. Rwa barkowa jest najczęściej spowodowana przez dyskopatię i/lub zwyrodnienie.
Mianem dyskopatii określa się patologiczne zmiany krążka międzykręgowego, które w mniejszym bądź większym stopniu powodują zaburzenie stabilności jądra miażdżystego. Proces ten zwykle rozpoczyna się od powolnej degeneracji pierścienia włóknistego, która z biegiem czasu i współtowarzyszącymi czynnikami ryzyka ulega dalszemu postępowi.
Jakie są przyczyny rozwoju dyskopatii?
Zmiany dyskopatyczne są w większości przypadków spowodowane postępującym procesem starzenia się organizmu i współtowarzyszącymi mu zmianami zwyrodnieniowymi, które zazwyczaj w pierwszej kolejności odbijają się na zmniejszeniu stopnia uwodnienia jądra miażdżystego – wewnętrznej warstwy dysku międzykręgowego.
Dehydratacja centralnej części krążka niejednokrotnie pojawia się znacznie wcześniej u osób o niskim poziomie aktywności fizycznej, a także po długotrwałym przebywaniu w pozycji siedzącej. Dyski zostają poddane dużemu uciskowi, co mniej lub bardziej zwiększa ryzyko dyskopatii.
Deformacja krążka międzykręgowego ma postępujący charakter. Proces ten jest długotrwały i wieloetapowy. Rozpoczyna się od zewnętrznej warstwy dysku i stopniowo przenosi się do jego wewnętrznych części, aby ostatecznie zaatakować miażdżyste jądro centralne.
Rozpoznanie przyczyn bólu kręgosłupa
Podstawowe pytania, które zadaję moim pacjentom podczas konsultacji to:
Gdzie boli?
Od kiedy? Czy ból wystąpił po wysiłku/podniesieniu ciężkiego przedmiotu itp.? Czy boli od miesięcy, a wskutek pracy zdalnej jeszcze się pogorszyło?
Czy wcześniej występowały problemy z kręgosłupem? Mowa o urazach lub wadach postawy.
Czy ból promieniuje do kończyn dolnych? Jeśli tak, to do której strony? Czy po przedniej i czy tylnej stronie uda? Do kolana czy poniżej?
Następnie przechodzę do badania pacjenta.
Część konsultacji wymaga jeszcze potwierdzenia w badaniu obrazowym – zdecydowanie najlepszy jest RM (rezonans magnetyczny).
Proszę jednak pamiętać, że diagnoza może zostać jednak potwierdzona tylko na podstawie pełnego wywiadu, badania lekarskiego i badania obrazowego.
Ćwiczenia na ból kręgosłupa
Proszę o pozostawienie swojego e-maila w lewym dolnym rogu. Wyślę Państwu gotowe ćwiczenia z video na youtube.com. W tym znajdą się formy aktywności dostosowane do kobiet w ciąży i/lub po porodzie (zwłaszcza po cesarskim cięciu, gdzie dochodzi do przecięcia mięśni głębokich brzucha).
Specjalizuję się w ortopedii i traumatologii. Regularnie wykonuję USG narządu ruchu. Moim celem jest jak najmniej inwazyjny oraz szybki powrót do pełnego zdrowia u pacjentów. Pracuję w Szpitalu Zachodnim w Grodzisku Mazowieckim koło Warszawy. Pacjentów przyjmuję w gabinecie prywatnym na warszawskim Ursusie oraz w kilku innych poradniach. Zachęcam do bezpośredniego kontaktu - tel. 796-995-486 lub mailowo. Więcej na mój temat przeczytają Państwo w zakładce O mnie.
