Ból w pachwinie może pojawić się po intensywnym treningu lub długim siedzeniu. Przyczyn tej dolegliwości zwykle na próżno jest szukać tam, gdzie odczuwasz ból, ponieważ mogą dotyczyć stawu biodrowego, kręgosłupa lub ścięgien mięśni uda. Co dokładnie powoduje ból pachwiny, kiedy powinieneś zgłosić się do lekarza i jak wygląda leczenie tego dyskomfortu?
Spis treści
Gdzie jest pachwina i które struktury mogą powodować jej ból?
Pachwina to miejsce znajdujące się pomiędzy udem a dolną częścią brzucha, czyli tam, gdzie noga łączy się z tułowiem. Jest to delikatny i bogato unaczyniony obszar, w którego okolicy znajduje się wiele mięśni i więzadeł. Są to m.in. przywodziciele uda i więzadła pachwinowe.
Ból w pachwinach może wynikać z przeciążenia lub uszkodzenia poniższych struktur:
mięśni przywodzicieli uda, które odpowiadają za przyciąganie nóg do siebie,
mięśnia biodrowo-lędźwiowego, który bierze udział w zginaniu biodra,
więzadeł i stawów biodrowych, które odpowiadają za stabilność miednicy i nóg,
nerwów, które przechodzą przez ten obszar, mogą być uciskane,
naczyń krwionośnych, szczególnie w przypadku problemów z krążeniem, mogą także być źródłem dyskomfortu w tej okolicy.
Kiedy zgłosić się do ortopedy z bólem pachwiny?
Główne objawy alarmujące, które powinny skłonić Cię do wizyty u lekarza w przypadku bólu pachwiny to:
Przewlekły ból trwający dłużej niż kilka dni. Jeśli ból w pachwinie utrzymuje się przez tydzień lub dłużej mimo odpoczynku i domowych metod (np. zimnych okładów czy leków przeciwbólowych), skonsultuj się z ortopedą (kontakt do mnie znajdziesz tutaj). Przewlekły ból może sygnalizować poważniejsze problemy takie jak uszkodzenia stawu biodrowego, przepuklina czy zmiany zwyrodnieniowe.
Ostry i nagły ból, który pojawił się nagle – np. po urazie, upadku lub gwałtownym ruchu. Może świadczyć o naderwaniu mięśnia, uszkodzeniu stawu biodrowego lub nawet złamaniu miednicy.
Ból w pachwinie promieniujący na nogę, plecy lub podbrzusze.
Obrzęk, zasinienie lub zaczerwienienie, które mogą wskazywać na uraz tkanek miękkich.
Ból w pachwinie po lewej i prawej stronie – przyczyny
Ból pachwiny to dolegliwość, która może mieć wiele przyczyn. Dotyczą one m.in. układu mięśniowo-szkieletowego, narządów wewnętrznych, a także biorą się z różnych schorzeń takich jak kamienie nerkowe.
Przeciążenia i urazy mięśniowo-szkieletowe
Główną przyczyną bólu pachwiny o charakterze przeciążeniowym jest zespół mięśni przywodzicieli, który powoduje nadmierne obciążenie mięśni po wewnętrznej stronie uda. Inną przyczynę stanowi uszkodzenie mięśni biodrowo-lędźwiowych. Ich nadwyrężenie lub naderwanie prowadzi do bólu promieniującego do pachwiny. Z kolei urazem determinującym ból pachwiny jest złamanie zmęczeniowe miednicy.
Choroby stawu biodrowego
Koksartroza, czyli zwyrodnienie stawu biodrowego to częsta przyczyna bólu promieniującego do pachwiny. Inną chorobą jest dysplazja stawu biodrowego. Oprócz tego ból w pachwinach może powodować zapalenie kaletek okołostawowych biodra, szczególnie podczas ruchów stawu.
Problemy z kręgosłupem
Rwa kulszowa wynikająca z ucisku na nerw kulszowy, często objawia się bólem promieniującym od dolnej części pleców do pachwiny. Ucisk nerwu na poziomie odcinka lędźwiowego powoduje dyskomfort, który może obejmować także nogę lub udo.
Źródłem bólu promieniującego do pachwiny mogą być również zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego.
Przepuklina pachwinowa
Ból w pachwinie często powoduje przepuklina pachwinowa, która powstaje w wyniku przemieszczenia się części jelita przez osłabione struktury ściany brzucha. W zależności od umiejscowienia, może powodować ból w prawej pachwinie lub w lewej, rzadziej w obydwu. Objawy przepukliny obejmują nie tylko ból, ale także widoczny obrzęk w okolicach pachwiny, który może się powiększać w czasie aktywności i zmniejszać w spoczynku. Ponadto wyczuwalne miękkie zgrubienie/guzek w pachwinie przemieszcza się i znika gdy pacjent leży.
W celu potwierdzenia czy mamy do czynienia z przepukliną w pachwinie, należy udać się na konsultację do chirurga ogólnego.
Inne przyczyny bólu w pachwinie
Do innych przyczyn bólu pachwiny należą:
kamienie nerkowe,
zapalenie wyrostka robaczkowego,
choroby układu moczowo-płciowego takie jak infekcje dróg moczowych i zapalenie prostaty.
Ból w pachwinie – diagnostyka. Co robi ortopeda, aby go wykryć?
Diagnostyka bólu w pachwinie i jego różnicowanie jest kluczowym elementem w procesie leczenia. Wiele schorzeń może bowiem dawać podobne objawy. Ortopeda przeprowadza dokładny wywiad oraz badania fizykalne, a w razie potrzeby zleca dodatkowe badania obrazowe, które pomagają precyzyjnie określić źródło dolegliwości.
Podstawą diagnostyki bólu w pachwinie jest wywiad lekarski. Lekarz ortopeda pyta o charakter bólu (czy jest ostry, tępy, występuje nagle, czy narasta stopniowo). Zwraca także uwagę na czynniki nasilające dolegliwości, takie jak: aktywność fizyczna, długotrwałe siedzenie, chodzenie czy kaszel. Dodatkowo analizuje historię wcześniejszych urazów, zabiegów chirurgicznych oraz chorób współistniejących.
Podczas badania fizykalnego lekarz ortopeda ocenia również:
zakres ruchomości stawu biodrowego,
napięcie mięśniowe,
występowanie obrzęków, zmian skórnych i punktów szczególnie bolesnych,
postawę ciała i sposób chodzenia.
Badania obrazowe w diagnostyce bólu pachwiny
Aby dokładnie zlokalizować przyczynę bólu i wykluczyć inne możliwe schorzenia, ortopeda często zleca badania obrazowe. Pozwalają one uzyskać szczegółowy wgląd w stan kości, stawów oraz tkanek miękkich, co ułatwia postawienie trafnej diagnozy.
Podstawowym badaniem obrazowym wykorzystywanym do oceny struktur kostnych jest RTG. Rentgen wykrywa zmiany zwyrodnieniowe, złamania czy dysplazję stawu biodrowego, które mogą powodować ból w pachwinie. Badanie ultrasonograficzne jest z kolei przydatne w diagnostyce urazów mięśni i ścięgien oraz w ocenie stanu tkanek miękkich. USG pozwala zidentyfikować zapalenia, uszkodzenia mięśni, kaletek stawowych czy przepukliny pachwinowej.
Diagnostyka różnicowa bólu pachwin – kiedy jest konieczna?
Diagnostyka różnicowa ma na celu wykluczenie innych chorób, które mogą dawać podobne objawy do bólu pachwiny. Jest ona niezbędna, gdy ból w pachwinach może wynikać z problemów związanych z układem moczowym, zapaleniem wyrostka robaczkowego, przepukliną lub problemami kręgosłupa. W takich przypadkach ortopeda może współpracować z innymi specjalistami, np. urologiem czy chirurgiem, aby dokładnie ustalić przyczynę dolegliwości. Szczegółowe badania obrazowe oraz laboratoryjne pomagają precyzyjnie określić źródło bólu i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Ból w pachwinie – leczenie zachowawcze
Leczenie bólu w pachwinie najczęściej rozpoczyna się od metod zachowawczych, które są nieinwazyjne i mogą pomóc uniknąć operacji.
Fizjoterapia bólu w pachwinie
Fizjoterapia odgrywa ważną rolę w leczeniu wielu przyczyn bólu w pachwinie, zwłaszcza jeśli wynikają one z:
przeciążeń mięśniowych,
urazów,
problemów z kręgosłupem i stawem biodrowym.
Ćwiczenia rehabilitacyjne mają na celu wzmocnienie osłabionych mięśni, poprawę elastyczności oraz przywrócenie prawidłowej ruchomości stawów. Fizjoterapeuta może również zalecić terapię manualną, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe oraz różne techniki wspomagające regenerację tkanek, takie jak masaże, ultradźwięki czy elektroterapię.
Tabletki na ból pachwiny, czyli farmakoterapia
Farmakoterapia to kolejny filar leczenia bólu pachwiny. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są często stosowane w celu szybkiego złagodzenia bólu i zmniejszenia stanu zapalnego. Pomagają szczególnie w ostrym bólu, spowodowanym zapaleniem stawu biodrowego, rwą kulszową czy zapaleniem kaletek. W zależności od nasilenia dolegliwości farmakoterapia może być stosowana krótkoterminowo lub w połączeniu z innymi metodami, np. fizjoterapią.
Modyfikacja aktywności fizycznej podczas bólu w pachwinie
Tuż obok fizjoterapii i farmakoterapii bardzo ważnym elementem leczenia zachowawczego bólu pachwiny jest modyfikacja stylu życia. Zalecałbym ograniczenie intensywnych ćwiczeń, które mogą nasilać dolegliwości, oraz wprowadzenie mniej obciążających form ruchu w postaci pływania lub ćwiczeń rozciągających. Zwróć również uwagę na unikanie ruchów wywołujących ból oraz stopniowe wprowadzanie ćwiczeń wzmacniających i stabilizujących.
Leczenie inwazyjne bólu w pachwinie
Gdy leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów lub ból w pachwinie jest na tyle intensywny, że ogranicza codzienne funkcjonowanie, ortopeda może rozważyć metody inwazyjne. Mamy dwa rozwiązania:
1. Zastrzyki przeciwbólowe i blokady nerwowe, czyli małoinwazyjne metody stosowane w przypadkach przewlekłego bólu pachwiny. Blokada polega na wstrzyknięciu środka znieczulającego lub przeciwzapalnego w okolicę zmienioną chorobowo, co zapewnia natychmiastową ulgę.
W przypadku chorób stawu biodrowego, takich jak koksartroza, zastrzyki z kwasu hialuronowego mogą pomóc poprawić ruchomość stawu i złagodzić ból poprzez regenerację chrząstki stawowej. Tego rodzaju terapia pomaga zmniejszyć tarcie w stawie, co prowadzi do zmniejszenia dolegliwości bólowych.
2. Chirurgiczne leczenie przepukliny pachwinowej, które polega na odprowadzeniu przepukliny do jamy brzusznej, a następnie zamknięcie otworu specjalną siatką chirurgiczną. Współczesne metody operacyjne takie jak operacje laparoskopowe są mało inwazyjne i pozwalają na powrót do domu tego samego dnia. Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym.
Jak zapobiegać bólowi w pachwinie?
Aby zapobiec bólu w pachwinie, powinieneś zadbać odpowiednio o stawy, mięśnie i więzadła, które znajdują się w okolicy pachwiny. Jak możesz to zrobić?
Wzmacniaj przywodziciele, mięśnie biodrowo-lędźwiowe i mięśnie stabilizujące biodra, ale również rozciągaj je.
Stopniowo zwiększaj obciążenia treningowe niezależnie od tego, czy zaczynasz nową aktywność fizyczną, czy wracasz do sportu po przerwie.
Zwróć uwagę na technikę wykonywania ćwiczeń, a najlepiej spytaj trenera personalnego lub fizjoterapeutę, czy robisz je dobrze.
Unikaj siedzącego trybu życia, ponieważ długotrwałe i częste siedzenie może prowadzić do osłabienia mięśni bioder i przywodzicieli, co zwiększa ryzyko przeciążenia pachwiny.
Jeśli dużo ćwiczysz – pamiętaj o regeneracji. Wysypiaj się, korzystaj z masaży i rób dni bez treningu.
Ból pachwiny – co może oznaczać? Podsumowanie
Niezależnie od tego, czy ból w pachwinach wynika z intensywnej aktywności fizycznej, czy urazu, to jeśli jest silny i długo się utrzymuje – koniecznie wybierz się na konsultację do dobrego ortopedy. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą zapobiec poważniejszym komplikacjom. Z kolei profilaktyka, czyli regularne wzmacnianie mięśni, rozciąganie i dbałość o technikę ruchu, pomoże uniknąć problemów w przyszłości.
Bibliografia
Charlton P. (i in.), Exercise Interventions for the Prevention and Treatment of Groin Pain and Injury in Athletes: A Critical and Systematic Review, Sports Med. 2017, 47(10): 2011-2026.
Thorborg K. (i in.), Clinical Examination, Diagnostic Imaging, and Testing of Athletes With Groin Pain: An Evidence-Based Approach to Effective Management, J Orthop Sports Phys Ther 2018, 48(4): 239-249.
Thorborg K., Current Clinical Concepts: Exercise and Load Management of Adductor Strains, Adductor Ruptures, and Long-Standing Adductor-Related Groin Pain, J Athl Train 2023, 58(7-8): 589-601.
Specjalizuję się w ortopedii i traumatologii. Regularnie wykonuję USG narządu ruchu. Moim celem jest jak najmniej inwazyjny oraz szybki powrót do pełnego zdrowia u pacjentów. Pracuję w Szpitalu Zachodnim w Grodzisku Mazowieckim koło Warszawy. Pacjentów przyjmuję w gabinecie prywatnym na warszawskim Ursusie oraz w kilku innych poradniach. Zachęcam do bezpośredniego kontaktu - tel. 796-995-486 lub mailowo. Więcej na mój temat przeczytają Państwo w zakładce O mnie.
