„Jak trwoga, to do Boga” – mówi staropolskie przysłowie. Wśród pacjentów bywa podobnie, ponieważ zwykle próg gabinetu ortopedy przekraczają wtedy, gdy odczuwają już silny ból lub inne niepokojące objawy. Tymczasem wizyta profilaktyczna – zwłaszcza u specjalisty od narządu ruchu – może zapobiec poważniejszym schorzeniom, i to zanim rozwiną się na dobre. Sprawdź, dlaczego tak ważne są okresowe badania układu ruchu i jak często się na nie umawiać.
Dlaczego profilaktyczna wizyta u ortopedy jest tak ważna?
Ciało nie zawsze daje znać o schorzeniu w oczywisty sposób, dlatego nawet jeśli czujesz się dobrze, to regularnie kontroluj jego stan. Wizyta kontrolna u ortopedy może upewnić Cię, że Twój układ mięśniowo-szkieletowy funkcjonuje prawidłowo. W innym przypadku pomoże na wczesnym etapie wykryć ewentualne problemy, zapobiegając ich pogłębianiu się.
Konsultacja profilaktyczna pomagająca wykryć wczesne nieprawidłowości
Problemy układu mięśniowo-szkieletowego często rozwijają się przez wiele lat bez wyraźnych objawów. Dysproporcje w budowie ciała (np. wady stóp, kręgosłupa i kolan) mogą pozostać niezauważone aż do momentu, w którym staną się przyczyną silnego bólu lub ograniczenia ruchomości. Regularne kontrole u ortopedy umożliwiają ich wczesne wykrycie, a to oznacza, że rehabilitacja może być bardziej skuteczna i potrwać krócej.
Wizyta profilaktyczna a zapobieganie poważniejszym urazom i kontuzjom
Nawet drobne przeciążenia układu ruchu mogą z czasem prowadzić do zwyrodnień stawów, przewlekłego bólu lub kontuzji. Wizyta u ortopedy daje możliwość zidentyfikowania tych problemów na wczesnym etapie. Wdrożenie wówczas profilaktyki – na przykład w postaci ćwiczeń wzmacniających konkretne grupy mięśni – może uchronić pacjenta przed urazem lub przeciążeniem.
Regularne kontrole = większy komfort na co dzień
Zdrowy układ ruchu ma bezpośredni wpływ na Twój codzienny komfort. To, czy z łatwością i bez bólu wchodzisz po schodach lub uprawiasz sport, w dużej mierze zależy od stanu mięśni i stawów. Regularne wizyty kontrolne u ortopedy mogą uchronić Cię od dolegliwości, które mogłyby ograniczyć Twoją mobilność i aktywność.
Pierwsza wizyta u ortopedy z niemowlakiem – kiedy kolejne?
U dzieci pierwsza wizyta u ortopedy powinna odbyć się w okolicach 4. miesiąca życia dziecka, następnie około 8. miesiąca, gdy zaczyna siadać i raczkować, a kolejna po ukończeniu 2. roku życia. W wieku wczesnoszkolnym kontrola ortopedyczna pozwala na ocenę postawy oraz wykrycie ewentualnych wad wynikających z niewłaściwego noszenia plecaka czy siedzenia w ławce.
Kolejnym istotnym okresem jest 12-13 rok życia, kiedy organizm przechodzi intensywne zmiany fizyczne. Ponadto każdorazowo warto skonsultować się z ortopedą, jeśli rodzic zauważy niepokojące sygnały, takie jak asymetryczne ustawienie sylwetki lub nieprawidłowy chód.
Profilaktycznie badanie narządu ruchu u osób dorosłych
Osoby dorosłe w dobrej kondycji powinny profilaktycznie odwiedzać ortopedę co 1–2 lata. U osób aktywnych fizycznie lub wyczynowo uprawiających sport wizyty kontrolne powinny odbywać się co kilka tygodni/kilka miesięcy. Regularne konsultacje pozwalają na ocenę planu treningowego, minimalizację ryzyka kontuzji oraz monitorowanie stanu mięśni i stawów.
Jeśli jesteś osobą obciążoną genetycznie chorobami układu ruchu lub masz chorobę przewlekłą, zaplanuj wizytę profilaktyczną co 6–12 miesięcy lub zależności od zaleceń lekarza.
Osoby starsze, które mają zmniejszoną gęstość kości lub zmniejszoną ruchomość stawów, powinny odbywać wizyty kontrolne co najmniej raz w roku (jeśli nie odczuwają poważniejszych dolegliwości).
Konsultacja profilaktyczna u ortopedy a klasyczna wizyta lekarska – czym się różnią?
Przebieg wizyty profilaktycznej u ortopedy nie różni się znacząco od standardowej wizyty ortopedycznej. Różnica może wynikać głównie z momentu ich odbycia. Wizyta profilaktyczna ma miejsce najczęściej wtedy, gdy pacjent nie doświadcza jeszcze poważnych objawów, ale może mieć sporadyczne bóle, uczucie dyskomfortu lub niewielkie problemy ze sprawnością. Natomiast klasyczna wizyta u ortopedy zazwyczaj odbywa się, gdy pacjent już odczuwa wyraźne dolegliwości.
Jak przebiega wizyta profilaktyczna w gabinecie ortopedy?
Wizyta profilaktyczna u ortopedy zazwyczaj rozpoczyna się od pytań lekarza dotyczących stylu życia, codziennej aktywności fizycznej, historii urazów oraz dolegliwości bólowych. Może zainteresować go również charakter wykonywanej przez Ciebie pracy, sposób spędzania wolnego czasu i nawyki ruchowe. W przypadku dzieci i młodzieży ortopeda zwraca uwagę na przebieg dotychczasowego rozwoju, wady postawy oraz ewentualne zaburzenia chodu.
Po zebraniu wywiadu ortopeda przeprowadza badanie kliniczne, oceniając:
- postawę ciała (ustawienie kręgosłupa, miednicy, bioder, kolan i stóp),
- chód,
- zakres ruchomości stawów,
- elastyczność mięśni.
W razie potrzeby lekarz ortopeda może zalecić dodatkowe badania obrazowe, takie jak RTG, densytometrię, USG lub rezonans magnetyczny, aby dokładniej ocenić stan tkanek miękkich i struktury kostnej.
Podczas wizyty ortopeda może również przeprowadzić testy funkcjonalne, które pomagają ocenić stabilność stawów, siłę mięśniową oraz ewentualne ograniczenia ruchowe.
W przypadku dzieci specjalista kontroluje prawidłowość rozwoju kostnego i sprawdza, czy konieczna jest korekcja wad postawy. Dla osób dorosłych i seniorów istotna jest ocena pierwszych oznak zwyrodnień, osteoporozy oraz innych schorzeń układu ruchu. Na podstawie zebranych informacji lekarz opracowuje zalecenia dotyczące aktywności fizycznej, ćwiczeń rehabilitacyjnych lub ewentualnej potrzeby noszenia wkładek ortopedycznych.
Badania niezwiązane z ortopedią, które warto regularnie wykonywać
Regularna profilaktyka zdrowotna nie ogranicza się jedynie do badania mięśni i stawów. Dlatego chciałbym poruszyć równie ważny aspekt, jakim są inne okresowe badania kontrolne.
- Jednym z kluczowych badań, które warto wykonywać systematycznie, jest badanie wzroku. Osoby, które nie mają problemów ze wzrokiem i nie noszą okularów lub soczewek, powinny zjawiać się u okulisty mniej więcej raz na dwa lata. Z kolei pacjenci po 40. roku życia oraz pacjenci noszący okulary – ok. raz w roku.
- Podobnie istotna jest profilaktyka słuchu. Wykonanie badania audiometrycznego zalecam osobom pracującym w hałaśliwym środowisku oraz seniorom, u których naturalne procesy starzenia mogą prowadzić do osłabienia słuchu. Oczywiście osoby młodsze również raz na jakiś czas mogą kontrolnie wykonać takie badanie
- Pamiętaj również o regularnych (wykonywanych co najmniej raz w roku) badaniach laboratoryjnych, takich jak morfologia krwi, poziom cukru, hormonu, cholesterolu, wskaźników czynności wątroby i nerek.
Profilaktyka narządu ruchu – kiedy do ortopedy bez objawów? Podsumowanie
Ciało każdego dnia podlega różnym obciążeniom – siedzącemu trybowi życia, zbyt intensywnej aktywności fizycznej lub złym nawykom ruchowym. Mogą one stopniowo prowadzić do początkowo niezauważanych problemów zdrowotnych.
Najlepszym momentem, aby umówić się na wizytę profilaktyczną jest ten, w którym nie odczuwasz poważniejszych objawów ze strony układu ruchu. A jeśli zdarza się, że sporadycznie coś Ci dolega – kontrola u ortopedy pozwoli wykryć drobne nieprawidłowości, zanim przekształcą się w przewlekłe schorzenia.
Przeczytaj też:
Autor lek. Tomasz Grądzki
Specjalizuję się w ortopedii i traumatologii. Regularnie wykonuję USG narządu ruchu. Moim celem jest jak najmniej inwazyjny oraz szybki powrót do pełnego zdrowia u pacjentów. Pracuję w Szpitalu Zachodnim w Grodzisku Mazowieckim koło Warszawy. Pacjentów przyjmuję w gabinecie prywatnym na warszawskim Ursusie oraz w kilku innych poradniach. Zachęcam do bezpośredniego kontaktu - tel. 796-995-486 lub mailowo. Więcej na mój temat przeczytają Państwo w zakładce O mnie.