Torbiel Bakera w gabinecie ortopedy – na czym polega diagnostyka i leczenie cysty kolana?

Diagnostyka i leczenie torbieli Bakera są nieskomplikowane i przebiegają najczęściej u ortopedy. Najczęściej, ale nie zawsze, ponieważ w zależności od zaawansowania zmiany trzeba czasem rozważyć metody eliminacji cysty, które są realizowane poza gabinetem. Choć zmiana ta jest niegroźna dla zdrowia, to wywołuje szereg dolegliwości, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Na czym zatem polega diagnozowanie i leczenie takiego schorzenia jak torbiel Bakera?

Co to jest torbiel Bakera?

Torbiel Bakera to uwypuklenie w strefie tylno-przyśrodkowej kolana, a dokładniej między przyśrodkową głową mięśnia brzuchatego łydki a ścięgnem mięśnia półbłoniastego. Wypełnia je galaretowata, półpłynna lub płynna substancja, zwana mazią stawową. Charakterystyczny guzek przyjmuje wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Kiedy cysta Bakera osiąga większe rozmiary, może uciskać naczynia krwionośne i nerwy, a wówczas wizyta u ortopedy jest szczególnie konieczna.

Torbiel Bakera – przyczyny powstania

W prawidłowych warunkach staw kolanowy zawiera 0,5–2 ml mazi stawowej. Torbiel podkolanowa powstaje w wyniku gromadzenia się zbyt dużej (przekraczającej górną granicę fizjologicznej pojemności) ilości płynu stawowego. Ten z kolei przedostaje się z jamy stawu kolanowego do kaletek przez otwór, który łączy obie przestrzenie. Dzieje się tak, gdy dochodzi do:

• • urazu (np. uszkodzenia więzadeł),
  • częstych przeprostów kolana,
  • stanów zapalnych kaletek maziowych,
  • przeciążeń (np. na skutek uprawiania sportu),
  • nadwagi, otyłości,
  • chorób reumatologicznych i zwyrodnieniowych.

Choć w praktyce zdarza się to rzadko – przyczyna może być nieznana, a wówczas mówimy o idiopatycznej torbieli Bakera.

Torbiel Bakera pod kolanem – objawy i diagnostyka

Do najczęstszych objawów cysty Bakera należą:

• • obrzęk i dolegliwości bólowe dołu podkolanowego, a także wewnętrznej strony kolana,
  • zaczerwienienie i wzrost ciepłoty skóry pod kolanem,
  • drętwienie, ból i obrzęk tylnej strony podudzia,
  • ograniczenie ruchomości stawu kolanowego (szczególnie ruchu zgięcia),
  • wyczuwalne przy palpacji i/lub widoczne zgrubienie o sprężystej strukturze.

Diagnostyka ortopedyczna torbieli Bakera pod kolanem składa się z 3 etapów: wywiadu, badania klinicznego (m.in. palpacji) oraz badania USG. W celu potwierdzenia diagnozy ortopeda może zlecić dodatkowe badania obrazowe, np. RTG.

Cysta podkolanowa – leczenie

Leczenie torbieli podkolanowej polega najczęściej na jej nakłuciu i opróżnieniu za pomocą igły ze strzykawką pod stałą kontrolą USG. W kolejnym etapie lekarz podaje podskórnie leki sterydowe o działaniu przeciwzapalnym. To najszybsza metoda leczenia zachowawczego cysty Bakera, którą ortopeda wykonuje w swoim gabinecie.

Jeśli jednak uwypuklenie cyklicznie powraca, jest duże i powoduje silne dolegliwości, trzeba rozważyć chirurgiczne usunięcie torbieli Bakera. Mniej inwazyjne rozwiązanie to artroskopia lub endoskopia, które pozwalają na szybszy niż operacja powrót do sprawności. U pacjentów z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi, stosowne rozwiązanie polega na wykonaniu endoprotezoplastyki stawu kolanowego.

Bibliografia

1. Abate M. (i in.), Baker’s Cyst with Knee Osteoarthritis: Clinical and Therapeutic Implications, Med Princ Pract 2021, 30(6): 585-591
2. Herman A., Marzo J., Popliteal cysts: a current review, Orthopedics 2014, 37(8): 678-684
3. Kasztelan M., Wierzchosławska E., Diagnostyka patologii uszkodzeń stawu kolanowego w badaniu rezonansu magnetycznego przy wykorzystaniu różnych sekwencji, Inżynier i Fizyk Medyczny 2018, 7(5): 311-315

Przeczytaj też:

• Budowa stawu kolanowego – anatomia kolana – powierzchnie stawowe, łąkotki
• Zwyrodnienie stawu kolanowego (gonartroza) – objawy, przyczyny, leczenie
• Gęsia stopka – objawy, przyczyny i kompleksowa terapia